In het begin was het Woord
“Within our mandate the ECB is ready to do whatever it takes to preserve the euro. And believe me, it will be enough. “(1) Deze woorden deze zomer uitgesproken door Mario Draghi waren een belangrijke kentering voor de situatie op de financiële markten in 2012. Voor deze uitspraken waren de dagen van de euro geteld, nadien was de aangekondigde catastrofe niet langer onvermijdelijk.
Het “OMT” (Outright Monetary Transaction) was de feitelijke achtergrond van deze woorden. Samengevat in één zin: dit plan was bedoeld voor landen in de eurozone die zich op hun verzoek onbeperkt konden financieren bij de Europese Centrale Bank. In ruil eiste de bank garanties ten aanzien van de budgettaire politiek die gevoerd werd in de landen die hulp vroegen. Mario Draghi had in enkele woorden de grootste garantie ooit aan een markt toegekend… Uitgedrukt in beurstermen, hij had de grootste historische “put” (verkoopoptie) verkocht.
De toespraak van een president van een centrale bank is doorgaans een lange tekst waarin een boodschap die soms moeilijk te ontcijferen is verpakt wordt in gematigde bijwoorden, voorwaarden en betrekkelijk omslachtige voorstellen gelijk een diffuus halo. “Wanneer u mij begrepen hebt, heb ik mij verkeerd uitgedrukt” aldus Alan Greenspan, expert in moeilijke bewoordingen en hobbelwegen. Op 26 juli 2012 brak Mario Draghi met een lange traditie van formele toespraken: na de jaren “Norpois”(2) , is de toespraak vandaag niet langer “politiek correct”: “Believe me, it will be enough… “
Zes maand later is een uitzonderlijk lange weg afgelegd: Italië die haar schuld op 10 jaar tegen 6% herfinancierde, doet dit nu tegen 4,2% en Spanje heeft haar rente van meer dan 7,5% kunnen verlagen tot 5,1%. Een nog beter voorbeeld is (de Spaanse premier) de heer Rajoy die de afgelopen week verklaarde dat behalve een nieuwe verslechtering Spanje zelfs geen beroep meer zal doen op het OMT-plan. Het is zeker nog te vroeg om overwinning te roepen maar de fameuze garantie waarvan Mario Draghi sprak behoeft waarschijnlijk nooit te worden verstrekt. Hoewel het stabilisatieprogramma van de Europese schulden zich voortzet, halen de enkele zorgvuldig gekozen woorden van een president van de centrale bank ongetwijfeld de annalen, die een negatieve dynamiek van de Europese schulden heeft “omgeturnd” (volgens Eurostat een uitstaand saldo van maar liefst 8524 miljard euro!).
Dit is uiteraard een wat enge visie: de verklaring verhulde grondige inspanningen om de Europese (met name Duitse) partners te overtuigen zo dit nodig mocht zijn, zich klaar te maken om deze fameuze ongelimiteerde fondsen beschikbaar te stellen. De overtuiging van de ECB vroeg om geloofwaardig te zijn een blanco handtekening aan Duitsland, en het is zeker niet het geringste talent van de heer Draghi deze te hebben ontvangen.
De geschiedenis zal de politiek en de onrust op de beurs vergeten maar deze woorden zullen blijven doorklinken. Als pragmatische beleggers onthouden wij dit bijzonder ogenblik als het moment waarop de eurozone weer op de rails werd gezet. Als overtuigde Europeanen, onthouden wij vooral dat vastberadenheid de beste resultaten oplevert, ondanks de verzwakking van de eurozone als gevolg van de eerste financiële crisis. Een leuke knipoog naar Jean Monnet(3), één van de grondleggers van Europa die verklaarde: “Niet optimisme of pessimisme maar vastberadenheid is de spil waarom alles draait”.
Didier LE MENESTREL
in samenwerking met Marc CRAQUELIN
(1) U vindt de vertaling op onze website www.fin-echiquier.frHomme politique français (1888-1979)
(2) Personage in “Op zoek naar de verloren tijd”
(3) Franse politicus (1888 – 1979)