Britse intuïtie
Als u de film Imitation Game heeft gezien, dan weet u nu dat autisten met talent voor cryptografie en een wiskundeknobbel een heel land van de ondergang kunnen redden. Anderen herinneren zich misschien dat Alan Turing (de hoofdrolspeler van de film) zijn naam heeft gegeven aan een beroemde test en een machine die algoritmische vraagstukken kan oplossen. Toen hij tijdens de Tweede Wereldoorlog een geheime Duitse code moest kraken, had Alan Turing de geniale ingeving dat de hoeveelheid gegevens die nodig was om de boodschappen te ontcijferen, alleen maar met behulp van een machine zou kunnen worden verwerkt. Vervolgens bouwde hij een decoderingsapparaat dat, na maandenlang testen, het Duitse coderingssysteem Enigma kon kraken.
Daarna zou het nog ruim dertig jaar duren voordat de eerste echte computers werden gebouwd (de microprocessor is pas in 1969 uitgevonden), maar het was Turing, de Engelse visionair, die begin jaren ’40 de eerste stappen in de richting van kunstmatige intelligentie heeft gezet. Met een onvoorstelbaar vooruitziende blik stond hij al direct na de oorlog stil bij de grenzen van deze nieuwe vorm van intelligentie. Hij had het voorgevoel dat de machine de mens ooit te slim af zou zijn als hij erin zou slagen de taal te beheersen. Om zijn intuïtie te testen ontwikkelde hij in de jaren ’50 zijn wereldberoemde test, die vandaag de dag nog steeds door veel IT-teams wordt toegepast.
65 jaar later, op 10.000 km van Londen, werd onze teams de mogelijkheid geboden een kijkje te nemen achter de schermen bij FANUC (Factory Automation NUmerical Control), een Japans bedrijf dat gespecialiseerd is in kunstmatige intelligentie en robotica. Een soort sekte aan de voet van de berg Fuji met een kapitalisatie van 45 miljard die bijzonder geheimzinnig doet over haar functioneren. Binnen de muren van deze onderneming worden door in geel geklede mannen robots gebouwd en de software ontwikkeld waarop ze draaien. Tijdens dit bezoek werd in de assemblagehallen duidelijk dat Alan Turing zijn tijd ver vooruit was: hier zijn het geen mensen die arbeid verrichten, maar robots die andere robots bouwen. Er zijn alleen enkele opzichters die in deze futuristische fabriekshal het functioneren van de assemblagelijnen in de gaten houden.
Vandaag de dag wordt 90% van de beursorders automatisch uitgevoerd. Ook zonder die Engelse film te bekijken of een verre reis te maken is het duidelijk dat robots en kunstmatige intelligentie onderdeel uitmaken van ons dagelijks leven. Uiteenlopende sectoren als finance, geneeskunde en bijvoorbeeld de autosector investeren massaal in deze technologieën om de efficiëntie van menselijk gedrag te verbeteren… Turings machine heeft waardige opvolgers!
Sommige van die opvolgers zijn een beleggingssector op zich geworden. De sector robotica en automatisering heeft vandaag de dag een kapitalisatie van USD 480 mld. De sector heeft ons, dankzij het Engelse bedrijf RENISHAW (+33%) dat gespecialiseerd is in meting, bewegingsbesturing, spectroscopie en precisiebewerking, een van de beste recente prestaties geleverd.
Een begrijpelijke eervolle vermelding door aandeelhouders die altijd op zoek zijn naar steeds efficiëntere economische prestaties, maar er rest één fundamentele vraag: Kan de computer het op een dag zonder mensen stellen? Stephen Hawking, de beroemde Engelse astrofysicus (alweer een Engelsman…) die werd geboren in de periode dat Turing geheime codes aan het ontcijferen was, vat de uitdagingen van deze intelligentiewedloop op zijn manier samen: “Wanneer mensen eenmaal kunstmatige intelligentie hebben ontwikkeld, gaat deze er alleen vandoor en zal zich steeds sneller ontwikkelen. […] De mens, beperkt door zijn trage biologische evolutie, kan hier niet tegenop en zal worden voorbijgestreefd.”
Wordt vervolgd…
Didier LE MENESTREL