Alles met mate!
Onder een driedubbele glazen stolp in het Parc de Saint-Cloud, in het Bureau International des Poids et Mesures, was een kleine cilinder van platina-iridium, die amper groter is dan een pruim, tot afgelopen voorjaar de internationale maatstaf voor een kilogram.
Het in 1889 vervaardigde PIK – Internationale Prototype van het Kilogram -, bijgenaamd ‘Grand K’, was een van de laatste voorwerpen die een meeteenheid definieerde. Tijdens de zeer zeldzame uitstapjes van de Grand K (drie sinds de 19de eeuw), werd een zeer kleine massavariatie waargenomen ten opzichte van de zes andere standaarden die als identiek werden beschouwd. Het lot van de Grand K werd hiermee bezegeld. Sinds mei dit jaar heeft de internationale wetenschappelijke gemeenschap een definitie van de kilogram aangenomen die gebaseerd is op de Planck-constante (geschreven als kleine ‘h’), een kwantummechanische constante met een ongelooflijke precisie.
Hoewel nauwkeurigheid een natuurlijk pijler van de metrologie en wetenschap is, benaderen economische en financiële gegevens deze mate van nauwkeurigheid slechts zelden. Een paar verrassingen, positief of negatief, bij de publicatie van economische cijfers kunnen echter al bewegingen op de financiële markten teweegbrengen die in staat zijn honderden miljarden dollars te creëren of te vernietigen.
De publicatie van een daling van de Duitse groei met 0,1% in het tweede kwartaal van 2019 is opgevat als bewijs dat het Duitse model op zijn laatste benen loopt. Toegegeven, Duitsland, ’s werelds derde exportland, is duidelijk een slachtoffer van de door de Amerikaanse regering gevoerde handelsoorlog. Maar als de bbp-cijfers in het derde kwartaal opnieuw negatief blijken, zal Duitsland (met een werkloosheidspercentage van 5% en een begrotingsoverschot van 45 miljard euro in de eerste helft van 2019) technisch in een recessie belanden. Tegelijkertijd heeft de Franse groei van 0,3% in het tweede kwartaal dit jaar ten opzichte van de aanvankelijk aangekondigde 0,2% de commentatoren een prettige verrassing bezorgd.
Hoewel boekhoudkundige en regelgevende normen beleggers een veilig kader bieden, kan het bedrieglijk zijn om alleen af te gaan op publicaties. Zonder boekhoudkundige fraude die de financiële geschiedenis kenmerkt op te rakelen, richt de markt zich soms te veel op door bedrijven gepubliceerde cijfers. Hier zijn vele voorbeelden van. Krap een jaar geleden publiceerde Sartorius AG, de moedermaatschappij van Sartorius Stedim Biotech, specialist in onder andere meet- en weegapparatuur (hoe passend!) voor de farmaceutische en biotechnologische industrie, iets neerwaarts bijgestelde cijfers voor het einde van het jaar. Sartorius werd direct gestraft en sleepte met een 30% koersdaling zijn Franse dochteronderneming mee in zijn val. De koersen van het moeder- en dochterbedrijf zijn sinds het begin dit jaar met 60% gestegen, een correctie van een overmaat aan pessimisme, dat veroorzaakt werd door een paar decimalen.
Naast de cijfers blijven een diepgaande kennis van de bedrijven, hun markten, hun klanten en ontmoetingen met hun management essentiële stappen in ons beheerproces en de opbouw van onze portefeuilles. Om een (andere) beroemde formule vrij te citeren: cijfers zijn een uitstekende dienaar, maar soms een slechte meester.