Alleen, samen ...

In deze tijden van sociale netwerken lijkt het wel alsof zijn tijd nemen niet ‘hip’ is. In 2018 publiceerden de gebruikers van INSTAGRAM – dat eigendom is van FACEBOOK en wordt gewaardeerd op 100 miljard dollar – bijna 50.000 foto’s per minuut. Op TWITTER werden elke minuut ongeveer 470.000 tweets verstuurd. Zelfs professionele sociale netwerken zoals LINKEDIN (MICROSOFT) maken verbluffende cijfers bekend, met elke minuut meer dan 120 nieuwe gebruikers op het platform.

De groei van deze platforms noopt tot nadenken over de manier waarop we samenleven. Door de exponentiële groei van die cijfers is de wereldbevolking steeds meer met elkaar verbonden, maar achter die cijfers gaat toch een andere realiteit schuil.

In The Rise of Living Alone and Loneliness in History[1] onderzoekt professor K.D.M. Snell van de universiteit van Leicester eenzaamheid in de geschiedenis en in onze tijd. In de jaren zestig waren eenpersoonsgezinnen de uitzondering (10% van de bevolking), maar tegenwoordig zien we in de grote steden van Europa, de Verenigde Staten of Japan een fenomenaal aantal alleenstaanden: daar maken ze zelfs tot 40% van de bevolking uit. De toenemende verstedelijking of de stijgende vastgoedprijzen zijn mee verantwoordelijk voor de daling van de gezinsgrootte. In Parijs is het aantal kinderen in de kleuterscholen bijvoorbeeld met 10% gedaald ten opzichte van 1999[2].

Die eenzaamheid wordt nog duidelijker in de Verenigde Staten, waar er miljoenen gebruikers van sociale netwerken zijn, maar het aantal mensen dat als ‘hecht’ of intiem (vertrouwelingen) wordt beschouwd, met meer dan een derde is gedaald.

Dat fenomeen kan op lange termijn grote gevolgen hebben. De groei van een economie kan worden gemodelleerd op basis van en worden verklaard door drie factoren: het fysieke kapitaal, het menselijke kapitaal en de productiviteit. Ongeacht of het effect van die groeiende eenzaamheid de oorzaak of louter de weerspiegeling is van het dalende geboortecijfer, het grotere aantal echtscheidingen of het afnemende aantal huwelijken, logischerwijs zal dat fenomeen gevolgen hebben voor de wereldwijde economische groei. Maar het zou al te simplistisch zijn om daarbij te stoppen. Landen als Japan – dat 75 miljoen werknemers telt, van wie een derde tegen 2050 met pensioen zal gaan – investeren zwaar in fysiek kapitaal en productiviteit. Om het tekort aan arbeidskrachten op te vangen, kiezen zij voor technologische oplossingen, met robots op basis van kunstmatige intelligentie. Zo heeft NIDEC, een Japans specialist op het gebied van precisiemotoren, aangekondigd dat het personeelsbestand naar verwachting van 80.000 naar bijna 48.000 werknemers zal worden gereduceerd als gevolg van pensioneringen, en dat het tegelijk de productiecapaciteit zal verhogen.

Onze ontwikkelde economieën volgen geleidelijk het voorbeeld van Japan of zelfs China, en die onderliggende tendensen zullen gigantische gevolgen hebben voor onze economie, onze levensstijl en de maatschappij, die zich in deze nieuwe omgeving zullen ontwikkelen.

Laten we positief blijven over die ontwikkelingen en er nu al over nadenken: welke behoeften zal de vergrijzing met zich meebrengen, want tegen 2050 zal die bevolkingsgroep zo’n 2 miljard consumenten tellen? Hoe kunnen we het tekort aan arbeidskrachten opvangen? Wat zullen de gevolgen zijn voor de prijs en het gebruik van vastgoed (co-working, mobiliteit, grootte van de woonruimtes …)?

Laten we in dit tijdperk van hyperconnectiviteit nog niet meteen afstappen van onze huidige referenties en gewoonten … En we moeten in elk geval onze kijk op de wereld van morgen delen met onze gemeenschappen!

 

 

[1] De groei van het aantal alleenstaanden en de eenzaamheid in de loop der tijden
[2] Le Monde, 28.08.2018