Brex… in!

 

23 juni 2016: het Britse volk heeft zich zojuist uitgesproken voor een vertrek uit de Europese Unie. Na wekenlange verhitte debatten is de befaamde “Brexit” nu daadwerkelijk een feit. De aangekondigde euforie blijft echter uit: in de straten van Londen heerst de gebruikelijke drukte, maar niks bijzonders. Sommige overwinningen hebben een wrange nasmaak… Aan weerszijden van het Kanaal staart iedereen somber voor zich uit. Tienduizenden Franse expats in de Londense City overwegen te verkassen naar een nieuwe fiscale of professionele standplaats. De Parijse vastgoedmarkt schudt op zijn grondvesten.

In Luxemburg daarentegen wordt de champagne ontkurkt. En niet alleen omdat 23 juni de nationale feestdag is. Nee, bovenal viert dit ruim 300.000 inwoners tellende landje het aanhoudende “welvaartswonder”, plus het feit dat Britse vermogensbeheerders plotseling al hun knowhow op het gebied van activabeheer via het Groothertogdom aan de man moeten gaan brengen.

Diverse columns werden reeds aan dit sciencefictionscenario gewijd. Naarmate het referendum nadert, zullen in de komende weken waarschijnlijk steeds meer van dit soort columns verschijnen.

De marktspelers daarentegen hebben niet veel interesse in de literatuur, maar grijpen de ongewisse uitkomst van het referendum nu reeds met beide handen aan om een deel van hun grillige gedrag te rechtvaardigen. De zoveelste aanleiding voor chaos op de financiële markten … en dat kunnen de markten momenteel missen als kiespijn!

Wat dit laatste punt betreft, wijzen we erop dat de huidige marktvolatiliteit allesbehalve uitzonderlijk is. De marktpartijen zijn dol op deze permanente volatiliteit en talloze producten moeten het enkel en alleen hebben van de evolutie van de activaprijzen. In een wereldwijde economische omgeving waarin de groei duurzaam onder de 3% zal liggen en waar de locomotieven van de recente economische geschiedenis vaart minderen (China, olieproducerende landen, opkomende regio’s), overwinnen twijfel en angst het enthousiasme van de beleggers.

Deze marktsituatie, waarin beleggingsfondsen niet meer weten op welke activaklasse ze zich moeten richten, is geen unicum in de economische en beursgeschiedenis. De inflatie van de jaren 70, de uitwassen van de financiële sector in de jaren 80 of het monetair beleid in het daaropvolgende decennium hebben beleggers talloze slapeloze nachten bezorgd doordat uit alle hoeken onheilspellende geluiden klonken.

De werkelijkheid was nochtans anders: door de gestaag dalende rente, de wereldwijde groei van het aantal consumenten en het vrije verkeer van goederen en personen zijn de meest angstaanjagende conjunctuurscenario’s niet uitgekomen.

De marktstemming is uiteindelijk slechts van ondergeschikt belang, en de signalen zijn vaak misleidend. Wat zorgen baart zijn niet zozeer de mogelijke economische gevolgen van een Brits vertrek uit de Gemeenschap, als wel de symboliek van een eventuele Brexit. Doeltreffend economisch liberalisme staat of valt met vrede, stabiliteit en een vrij verkeer van personen en kapitaal. Een volk dat van oudsher wordt geprezen om zijn pragmatisme en zijn vermogen om moeilijke keuzes te maken mag niet model staan voor de wereldwijde opkomst van nationalistische bewegingen en protectionnisme.

Onze vrienden aan de overkant van het Kanaal weten als geen ander in Europa de regels ter discussie te stellen die ze als beknellend ervaren. Het via dit referendum verkregen inzicht in de tekortkomingen van de huidige organisatie van de Europese Gemeenschap (afbakening van de buitengrenzen, begroting, regelgeving) zal iedereen van pas komen, mits de essentie behouden blijft. “De bijdrage die een georganiseerd en dynamisch Europa kan leveren aan de beschaving is onontbeerlijk voor het behoud van vreedzame betrekkingen.”*

Het Verenigd Koninkrijk is die vriend (we hebben er allemaal één) die we niet te vaak tegen het lijf willen lopen omdat hij ons onomwonden de waarheid zegt. Het is een vriend waar je op den duur een beetje mee in je maag zit. Maar wij blijven hem “vriend” noemen en hem aan onze tafel uitnodigen, omdat we maar al te goed beseffen dat we zonder hem niet dezelfde vooruitgang zouden kunnen boeken.

Didier Le Menestrel

* Robert Schuman, Franse minister van Buitenlandse Zaken, verklaring van 9 mei 1950.