Terug naar de roots

Dit hoofdartikel is vanaf de zomer 2007 de weerspiegeling van onze ervaringen: veel over financiën maar weinig over de reële economie! Het gewicht van de financiën in het BBP is echter nooit direct afhankelijk geweest van de groei van de reële economie. Periodes met een snelle ontwikkeling in de financiële sector vielen vaak samen met ingrijpende veranderingen: De spoorwegen aan het einde van de 19e eeuw, elektriciteit aan het begin van de 20e eeuw of Internet aan het einde van diezelfde eeuw. De financiële explosie aan het einde van de jaren 2000 was in die zin origineel dat ze “zichzelf bedroop”, en een eigen aandrijfkracht creëerde. In de Verenigde Staten woog de sector meer dan 30% t.o.v. de totale bedrijfswinsten in 2006/2007 versus een historisch gemiddelde van circa 15% sinds de Tweede Wereldoorlog.

Het wordt hoog tijd dat deze sector opnieuw zwaarder gaat wegen, in lijn met zijn economisch belang… De financiële sector is niet dol enthousiast en evenmin spontaan om deze vermageringskuur te ondergaan: gelijk een Feniks in moderne tijden, die ternauwernood uit zijn as is herrezen, verheugen de meest enthousiaste protagonisten zich al over toekomstige speculatiebellen en zwevende prijzen, een bron voor woekerwinst. In de verklaring « we have done God’s job », geeft de President van Goldman Sachs geen blijk van nederigheid!

Hij heeft veeleer een gevoel van autoriteit opgeroepen die niet gemakkelijk geneigd is tot mildheid: President Obama heeft recentelijk nadrukkelijk herinnerd aan de realiteit van de “Perrettes van de financiën” [financiën in een doos onder beheer van Perrette, om de door Lodewijk XIV vervolgde jansenisten te steunen] door de regels aan te geven die hij de actuele financiële instellingen wil opleggen in Amerika. Deze regels bestaan uit drie hoofdlijnen: nieuwe belastingen, beperkingen opleggen aan de grootte en reikwijdte van banken. Om zijn woorden kracht bij te zetten werd Barack Obama vergezeld door de voormalige President van de Fed, Paul Volcker, de man die in de jaren 80 de inflatie “de genadeslag” toebracht en die spontaan het gevoel oproept dat een streng beleid noodzakelijk is.

De irritatie over de woorden van enkele mauweriken mag ons niet doen vergeten dat wij ongetwijfeld de minst slechte afloop van deze crisis kennen. Enkele maanden geleden moest een brand worden geblust: laten we dus de brandweerlieden er niet van beschuldigen dat het vloerkleed onder water staat! Het reddingsplan voor de spaarder werd als noodzakelijk beschouwd, terwijl de redding van beleggingsbanken voortaan gezien wordt als een ondraaglijke last die belastingbetalers krijgt voorgeschoteld. Zij die een beroep hebben gedaan op de bevolking betalen vandaag hun schulden snel terug en de brand is geblust.
Maar het is inderdaad urgent nieuwe regels in te voeren om te voorkomen (en een betere controle te hebben over) een eventueel toekomstige brand. Maar het is ook tijd positief te zijn over het hervonden evenwicht van de mondiale economie. Door alleen maar de meest brandende vraagstukken te behandelen, loopt men kans de essentie mis te lopen: het wordt hoog tijd dat geld opnieuw onbelemmerd in onze economie circuleert.

Een geringe dosis sereniteit en stabiliteit is niet schadelijk voor ons “stockpicken”-beleid, dat sinds enkele maanden positieve signalen afgeeft. Want als er één categorie protagonisten bestaat die doorgaans niet gefaald heeft, is het zeker die van de ondernemers. Veel reactiever dan in voorgaande crises hebben zij de winstmarge op meer dan redelijke niveaus gehandhaafd (6,8% voor de Stoxx 600 in 2009 tegen 4,5 in 2003) en als competente stuurmannen onder slechte weersomstandigheden, wisten zij snel opnieuw kleur te geven aan hun balansen: 25 % van de 200 grootste Europese ondernemingen beschikken eind 2009 over een positieve cashflow en zijn begin 2010 voorbereid op slechte weersomstandigheden.

Laten we na maandenlange hoofdartikelen met een sterk (te sterk?) geaccentueerde Financiële strekking in onze Infobrief, hopen dat deze ondernemers profijt weten te trekken van een gunstiger klimaat en het vertrouwen van spaarders zullen herwinnen, dat zij nooit hadden moeten verliezen.