Luc Olivier

Voedsel en biodiversiteit, de uitdaging van ons tijdperk

Luc Olivier, beheerder van impactfondsen, La Financière de l’Echiquier

Hoe kunnen we zeven miljard mensen voeden, ook over negen of tien jaar, zonder de biodiversiteit aan te tasten? Een mondiale uitdaging en twee tegenstrijdige kwesties… Het versnellen van de landbouwomschakeling zou kunnen helpen deze paradoxale vergelijking op te lossen en de wereldbevolking zonder al te grote problemen te voeden.

 

Het debat over voedsel en milieu is breed en complex, zoals ook blijkt uit de huidige gebeurtenissen. Door de teelt op braakland toe te staan om de gevolgen van de oorlog in Oekraïne te compenseren en de voedselzekerheid van het continent te garanderen, heeft de Europese Unie onlangs een begrijpelijke kortetermijnoplossing goedgekeurd die de bodem echter extra onder druk zal zetten.

De balans is duidelijk. De intensieve industriële landbouw brengt weliswaar meer op om de mensen te voeden, maar heeft veel voedingsstoffen aan de bodem onttrokken. 52% van de landbouwgrond in de wereld is momenteel aangetast. Dit verlies aan biodiversiteit gaat gepaard met CO2-uitstoot, omdat bij het bewerken van land enorme hoeveelheden CO2 vrijkomen. De ecologische voetafdruk van de landbouw is aanzienlijk: de sector is verantwoordelijk voor 24% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen[1].

De natuur komt heftig in opstand door onevenwichtigheden te creëren. De Verenigde Staten hebben dit in de jaren 1930 beleefd, toen zij werden geconfronteerd met de eerste landbouw- en biodiversiteitsramp uit de geschiedenis, de ‘Dust Bowl’. Deze stofstormen die de vlakten van het Midwesten bedolven, hebben gezorgd voor bodemerosie en een massale exodus. Het ‘New Deal’-beleid voor het behoud van hulpbronnen ter vervanging van de intensieve landbouw heeft zijn vruchten afgeworpen. En ook al zijn we de lessen van de geschiedenis vergeten, de oplossingen liggen voor het grijpen. Onder de bezielende leiding van innoverende ondernemers die de landbouw van de toekomst ontwikkelen, zijn er tal van mogelijkheden gecreëerd om de aantasting van ecosystemen tegen te gaan.

Een ervan is de regeneratieve landbouw, die de opbrengst van gewassen optimaliseert en tegelijkertijd CO2 afvangt en de bodemvoeding verbetert. De boeren hebben ondersteuning nodig omdat de opbrengst van hun grond in de omschakelingsfase minder is. Om die reden heeft Nestlé de transitie van zijn leveranciers naar de regeneratieve landbouw gefinancierd voor een bedrag van € 1,1 miljard over 5 jaar. Het bedrijf streeft ernaar ‘tegen 2030 50% van de belangrijke grondstoffen uit regeneratieve landbouw te betrekken.

Stopzetting van het gebruik van landbouwmachines en het bewerken van grond is een ander traject dat verkend moet worden. Ook al belegt onze klimaat- en biodiversiteitsstrategie niet in landbouwmachinefabrikanten vanwege hun negatieve effect op de biodiversiteit, we zijn wel geïnteresseerd in de omschakeling naar precisielandbouw door middel van artificiële-intelligentieoplossingen die in machines zijn ingebouwd. Het voortouw hierin wordt genomen door het Amerikaanse John Deere[2], wereldleider op het gebied van in machines geïntegreerde oplossingen, en CHN, dat onlangs Raven heeft overgenomen, een specialist in meetinstrumenten voor de precisielandbouw.

Een andere oplossing is bodem- en zaadbescherming. Zaadinnovatie dringt het gebruik van meststoffen en waterverbruik terug, zonder het zaad genetisch te wijzigen dankzij levende organismen die vóór het planten rechtstreeks in het zaad worden geënt. Onze strategie, die GGO’s en pesticiden formeel uitsluit, investeert bijvoorbeeld in Croda.

Deze Britse specialist in additieven en hulpstoffen voor verschillende industrietakken ontwikkelt een natuurlijke technologie waarmee de opbrengst van zaden verbetert en het milieueffect van de oogst afneemt.

Tot slot is de strijd tegen voedselverspilling een belangrijke drijvende kracht. Bijna een derde van al het voedsel in de wereld gaat verloren of wordt verspild.[3] In theorie gaat dus 30% van de opbrengst verloren. Om voedselverspilling tegen te gaan, gebruikt het Nederlandse bedrijf Corbion conserveermiddelen op plantaardige basis, zoals melkzuur.

‘Mens en natuur moeten samenwerken. De disbalans in de natuurlijke hulpbronnen veroorzaakt een disbalans in het menselijk leven’, zei Roosevelt in 1935 tegen het Amerikaanse Congres. De zoektocht naar een nieuwe balans in de landbouw is gebaseerd op mensen en nieuwe ideeën, zoals vele ondernemingen laten zien die op dit gebied goed op weg zijn.

 

[1] WWF
[2]De vermelde waarden worden bij wijze van voorbeeld gegeven. Hun aanwezigheid in de portefeuille is niet gegarandeerd.
[3] FAO, 2019 – Bijna 14% van het voedsel in de wereld gaat na de oogst verloren voordat het de markt bereikt