Olivier de Berranger

Boom!

De situatie die het Verenigd Koninkrijk net heeft beleefd, vertoont een opvallende gelijkenis met een economische episode begin jaren zeventig die bekend staat als de ‘Barber Boom’. De conservatieve regering van Edward Heath belandde in een tumultueuze situatie van lage groei, stijgende inflatie en sociale onvrede toen het aantal werklozen voor het eerst sinds 1940 de symbolische grens van één miljoen overschreed. Tot die tijd voerde de regering een beleid van deregulering en hanteerde een strenge fiscale- en begrotingsdiscipline.

Toen de premier en zijn minister van Financiën Anthony Barber in dit stagflatoire klimaat in de politieke moeilijkheden raakten, besloten ze het volledig anders aan te pakken en een expansief beleid te gaan voeren. Ze wilden het Britse groeipercentage voor 1972 en 1973 optrekken tot 10%, de personen- en bedrijfsbelastingen sterk verlagen en de indirecte belastingen verminderen (de recentelijk ingevoerde btw ging van 10% naar 8%).

Dit beleid stuitte al snel op de eerste olieprijsschok, wantrouwen van de markt en de instorting van de Britse pond. De Britse munt verloor tussen het voorjaar van 1972 en eind 1976 bijna 40% ten opzichte van de dollar, de inflatie steeg tot 25% en de beleidsrente van de Bank of England klom van 5% naar 15%.

Het is dan ook begrijpelijk dat de begroting van Kwasi Kwarteng, de minister van Financiën van Liz Truss, de lont in het kruitvat van de financiële markten werd. Zijn begroting leek in veel opzichten op die van Anthony Barber en bevatte belastingverlagingen van 100 tot 200 miljard pond, die als percentage van het bbp op een niveau kwamen dat niet meer was gezien sinds de Barber Boom: op de pof hypothetische groei kopen. Het pond leverde in een paar dagen tijd 10% in en de 30-jaars Britse obligatierente steeg in een maand tijd met 200 basispunten, waardoor het Britse pensioenstelsel dreigde te imploderen en de Bank of England gedwongen werd in te grijpen.

De regering-Truss kwam uiteindelijk ten val en werd vervangen door het duo Sunak en Hunt. Zij maakten een 180 graden-draai en stelden de Britten fikse belastingverhogingen in het vooruitzicht. “Het is onvermijdelijk dat iedereen de komende jaren meer belasting zal moeten betalen.” En net als in de jaren zeventig verhoogde de Bank of England begin november op hetzelfde moment de rente met 75 basispunten, de grootste stap in 33 jaar, terwijl de Britse inflatie in september 12,6% bedroeg.

Hoewel alle arme landen, waaronder veel Europese landen, moeten oppassen voor hun gigantische tekorten en eeuwige schulden, lijkt het erop dat de droom van Singapore aan de Theems1, die in 2016 door Brexit-aanhangers werd beloofd, vervliegt, terwijl de belastingtarieven die aan het eind van de maand worden aangekondigd fors zullen stijgen.

Disclaimer: De in dit document geuite meningen komen overeen met de overtuigingen van de auteur. LFDE kan hiervoor in geen geval aansprakelijk worden gesteld.
1Look to Singapore as a model, Philip Hammond, Chancelier de l’Echiquier, januari 2017