Marktflits

De aandelenmarkten hebben een van de slechtste weken in hun recente geschiedenis achter de rug, met een verlies van gemiddeld 15 à 20% en twee zwarte beursdagen, maandag en donderdag. De winst van 2019 is al grotendeels of zelfs volledig uitgewist. De Europese markten overtreffen zelfs hun dieptepunten van 2018 en zitten weer op de niveaus van 2013.

 

Hoe ontwikkelt de situatie zich?

De corona-epidemie is volgens de WHO nu een pandemie en overal ter wereld worden drastische maatregelen genomen om de verspreiding in te perken. Op de vitale sectoren na liggen de meeste bedrijven stil, de scholen zijn gesloten en heel wat ondernemingen moeten hun toevlucht nemen tot telewerken of technische werkloosheid. Hoewel die maatregelen essentieel zijn om de verspreiding van het virus tegen te gaan en te voorkomen dat de ziekenhuizen overbelast worden, zetten ze hoe dan ook een zware rem op de economische activiteit, met verstrekkende gevolgen. De winstverwachtingen van de ondernemingen zijn nu al met minstens 20% verlaagd en een wereldwijde recessie lijkt nu onvermijdelijk.

In zo’n omgeving is het logisch dat de markten voor risicoactiva dalen, zeker aangezien ze in 2019 sterk waren gestegen, terwijl de bedrijfswinsten weinig of niet waren gestegen. Bovendien kunnen de ingrepen van de centrale banken momenteel maar weinigen overtuigen.

Donderdag hield de Europese Centrale Bank haar richtrente nog onveranderd, maar ze kondigde wel bijkomende effecteninkopen aan (voor 120 miljard euro tegen het einde van het jaar) evenals een nieuwe langlopende herfinancieringstransactie (TLTRO) tegen heel gunstige voorwaarden. Dat bericht werd door de markten op teleurstelling onthaald, omdat de maatregelen te licht werden bevonden. Maar Christine Lagarde benadrukte dat de ECB niet alles in haar eentje kan doen en dat ze al zoveel maatregelen had getroffen dat het nu aan de landen is om eensgezind een verregaand en ambitieus budgettair antwoord te formuleren. Als er iets niet goed zat, dan was dat voornamelijk de niet al te zelfzekere en soms onduidelijke toon van de ECB-voorzitster, waardoor een aantal officials zich de volgende dag genoodzaakt zagen de gemoederen wat te bedaren.

De ingrepen die de Fed zondag aankondigde, gingen heel wat verder. De Amerikaanse centrale bank verlaagde de rente met 1% tot 0-0,25%. Ze kondigde ook aan dat ze voor 700 miljard dollar aan effecten zou inkopen: 500 miljard aan Amerikaanse staatsobligaties en 200 miljard aan hypotheken. Tegelijkertijd ondernamen de grootste centrale banken (Verenigde Staten, eurozone, Japan, Verenigd Koninkrijk, Zwitserland en Canada) gecoördineerd actie om de liquiditeit in dollar op de financiële markten maximaal te verzekeren en zo een liquiditeitscrisis te voorkomen.

Die beslissing is een stap in de goede richting, vooral omdat de internationale instellingen zo eindelijk onderling zijn beginnen te coördineren. Bovendien komt ze op een moment waarop er heel wat begrotingsmaatregelen zijn aangekondigd, zowel in de Verenigde Staten als in Europa. Toch heeft de markt negatief gereageerd en opende hij in het dieprood. In dit stadium lijken de beleggers zich enerzijds te laten leiden door onzekerheid op gezondheidsvlak en anderzijds door het vooruitzicht van een wereldwijde recessie, waarvan de omvang nog te bezien valt. Ter vergelijking: in 2008 had de Fed de rente midden december verlaagd tot nul. Dat was bijna drie maanden vóór de markten hun dieptepunt bereikten.

 

Wat zijn de gevolgen voor de belangrijkste vermogenscategorieën?

De daling heeft alle aandelenmarkten getroffen, al blijven er verschillen bestaan. De energiesector en de sectoren die het meest getroffen zijn door de inperkingsmaatregelen – met name de reis- en vrijetijdssector – zijn veel sterker gedaald dan de defensievere en/of minder getroffen sectoren, zoals de gezondheidszorg of de voedingssector. De Chinese markt blijft ook beter presteren dan de ontwikkelde landen. Op de kredietmarkten blijven de kwaliteitseffecten wat weerstand bieden, maar groeit de liquiditeitsvrees en liggen de risicovolste activa (hoogrentende obligaties, groeimarktobligaties) onder vuur. Ten slotte spelen de veilig geachte staatsobligaties, na lang als veilige havens te hebben gediend, niet langer hun rol van buffer. Daar zijn twee redenen voor. Enerzijds zullen de uitgebreide fiscale maatregelen die de verschillende landen hebben genomen of aangekondigd, de tekorten sterk doen toenemen en kunnen ze de inflatie doen stijgen, vooral omdat de maatregelen om de ziekte in te dijken, doorgaans tot inflatie leiden. Aan de andere kant lijken beleggers nu hun toevlucht te willen nemen tot liquiditeiten en verkopen ze daarom alle andere vermogenscategorieën, de meest liquide, zoals Amerikaanse of Europese staatsobligaties, voorop.

 

Wat doen wij in dat klimaat?

Gezien de onzekerheid over de verdere evolutie van de pandemie, de zekerheid dat er een recessie zit aan te komen waarvan we de omvang nu nog niet kunnen inschatten en de extreme volatiliteit op de markten moeten we in dit stadium bijzonder voorzichtig blijven. We doen alles wat we kunnen om de portefeuilles te beschermen tot wat de verschillende strategieën toelaten.

Geschreven op 16 maart 2020