De wereld in beweging

De lichte onpasselijkheid die Janet Yellen aangreep tijdens haar toespraak van 24 september, keerde de financiële wereld ondersteboven. Wat moeten we ervan denken? Gaat het om de lichamelijke gevolgen van de onzekerheden over de mondiale groei? Of om een fysieke zwakte door de onoplosbare en onophoudelijke puzzel van de renteverhoging?

Het vlindereffect blijkt vaak te gelden in de financiële wereld (een malaise waardoor de markten twijfelen, wat twijfels oproept bij de Fed, wat twijfels oproept bij …), maar laten we Janet Yellen en haar wankele gezondheid even vergeten en wat afstand nemen. We zetten onze schermen uit en vliegen omhoog om de wereld van bovenaf te bekijken: terwijl de Fed tijd rekt, blijft de wereld draaien!

“Waar gaat het heen?” Vanuit Europa bekeken leidt die vraag ongetwijfeld tot beschouwingen over de migranten die in vreselijke omstandigheden toestromen. In Duitsland is de invloed op de bevolking nu al zeer duidelijk. De demografen herzien hun verwachtingen, en de daling van het Duitse bevolkingsaantal, die eerder onvermijdelijk was, is nu achterhaald. Stelt u zich eens voor: nauwelijks 5 jaar geleden verwachtten de grootste optimisten 77 miljoen inwoners in 2030, terwijl dat er momenteel 80 miljoen zijn. Die daling is nu gestopt: het Duitse bevolkingscijfer zal weer stijgen … en de verwachtingen voor de bouwnijverheid zijn al duidelijk bijgesteld! Het onmogelijke speelt zich voor onze ogen af.

“Waar gaat het heen?” In India leidt dezelfde vraag tot een heel andere overweging. Het is namelijk een land dat met moeite zijn elite vasthoudt. Er zijn nu al 14 miljoen Indiërs die buiten India leven, en het zijn niet de domsten! Van 2000 tot 2010 hebben de Indiërs die in de Verenigde Staten wonen, 3000 patentaanvragen ingediend, meer dan elke andere buitenlandse gemeenschap in het land.

Als u Chinees bent, begint die mobiliteit nog maar pas: slechts 3% van de bevolking heeft een geldig paspoort, maar die 3% is van belang, want 35% van de wereldwijde groei van het toerisme komt uit China. Dit is een goede gelegenheid om u eraan te herinneren dat niet de hele economie in China is stilgevallen.

Als u ten slotte in Palo Alto⁽¹⁾ woont, lijkt de vraag “Waar gaat het heen?” geen betekenis te hebben: noch Elon Musk, oprichter van TESLA, noch Sergueï Brink, mede-oprichter van GOOGLE, zijn geboren op Amerikaanse bodem. Momenteel is 45% van de bevolking van Palo Alto niet in de VS geboren. Mobiliteit is er al een hele tijd de norm.

De wereld beweegt dus, en steeds sneller! Goldman Sachs schatte in een recente studie⁽²⁾ dat migranten nu al 3,2% van de wereldbevolking vertegenwoordigen, terwijl dat in het vorige decennium slechts 2,8% was. We willen erop wijzen dat 3,2% van de wereldbevolking ongeveer 4 keer de bevolking van Rusland is! Los van de louter demografische gevolgen heeft die versnelling meerdere gevolgen voor de markteconomie. We moeten vanaf nu antwoorden op de vraag van de Chinese toeristen van morgen, geldoverdracht tussen opkomende en ontwikkelde landen vergemakkelijken, de nieuwelingen in Duitsland en Europa herbergen, enz. We moeten ook de bedrijven identificeren die zullen profiteren van die trends, en nadenken over de impact van de migratie: het zijn allemaal thema’s waarmee we ons moeten bezighouden.

De rente veranderen of niet veranderen? Janet Yellen talmt, en dat talmen zal de komende weken op de markten wegen. Maar de wereld staat niet stil en die basistrend zal zeker belangrijker zijn voor de toekomstige markten.

Marc Craquelin

(1) Het Mekka van de Amerikaanse ondernemers van de technologische innovatie.

(2) Fortnightly thoughts: “Where is everybody going”.