Olivier de Berranger

Een kwestie van evenwicht

In de roman L’Anomalie van Hervé Le Tellier1 worden de passagiers van een vlucht van Parijs naar New York geconfronteerd met een enorme, niet te voorziene cumulonimbus, die hun leven en de hele wereld op z’n kop zet. Net als in de roman moest de hele wereld in 2020 reageren op een ondenkbare gebeurtenis die ons leven heeft veranderd en de wereldeconomie een ander gezicht heeft gegeven.

2020 gaat in meerdere opzichten de geschiedenis in als een zeer bijzonder jaar. Het stond in het teken van een pandemie die talrijke gevolgen heeft gehad en zich voordeed in een toch al bijna hysterisch klimaat.

In de eerste plaats was er hysterie op het vlak van de internationale betrekkingen, doordat de handel en de mobiliteit werden beperkt, nog bovenop de protectionistische maatregelen en de handelsoorlog die de Amerikaanse regering in gang had gezet. Daardoor viel de wereldwijde handel in goederen met meer dan 5,5% terug, de sterkste daling sinds de crisis van 2008. De handel in diensten zakte in met bijna 16%, wat de sterkste daling is sinds 1990, het jaar waarin de VN-organisatie voor handel en ontwikkeling (UNCTAD) begon met het bijhouden van statistische gegevens2 .

Ook op het vlak van de binnenlandse politiek was er sprake van hysterie. Hoewel er 1646 dagen na het Britse referendum een einde gekomen is aan de Brexit-saga, in ieder geval provisorisch, zijn veel zaken nog niet aan de orde gesteld. Dat geldt bijvoorbeeld voor de financiële dienstverlening, die 7% van het Britse bbp uitmaakt. In de Verenigde Staten zullen de tweets van Donald Trump, die geleid hebben tot een op zijn minst gezegd chaotische machtsoverdracht, in de annalen van het Capitool worden bijgeschreven.

Tot slot kenden ook de financiële markten een hysterisch verloop. Het eerste kwartaal van 2020 was het toneel van een van de snelste dalingen uit de geschiedenis van de Amerikaanse markt, gevolgd door een herstel dat ook de boeken ingaat als een van snelste ooit. Toen in november bekend werd dat er een aantal bedrijven in geslaagd waren een vaccin tegen COVID-19 te ontwikkelen, realiseerde de Dow Jones zijn hoogste maandrendement sinds 1987, kende de S&P 500 zijn beste novembermaand sinds 1928 en behaalden de Italiaanse en Spaanse aandelenmarkten hun hoogste maandrendement uit de geschiedenis.

Je kunt je zelfs afvragen of de grootste beursindexen van de wereld in 2020 ook zo sterk gestegen zouden zijn als er geen ‘anomalie’ was opgetreden in de vorm van deze pandemie, die de wereldeconomie in een ongekend diepe crisis heeft gestort. Niemand kan die vraag beantwoorden. Maar gelukkig heeft de mens, en de instellingen die hij in het leven heeft geroepen, een les getrokken uit voorgaande crises: daar waar in het verleden de ondersteuning van te korte duur en te beperkt was, zoals in 2008-2009 en tijdens de Europese staatsschuldencrisis in 2011, konden de gevolgen van de crisis dit keer gedeeltelijk worden opgevangen met grootschalige fiscale en monetaire steunmaatregelen.

Laten we hopen dat de extreem gepolariseerde reacties die hun stempel op 2020 gedrukt hebben, in 2021 plaats zullen maken voor meer evenwicht in de wereld en op de markten. Er zijn opklaringen aan de horizon: de eerste vaccinatiecampagnes zijn begonnen, er komt een meer diplomatieke en klassieke president in de VS en de waarderingen van de verschillende activaklassen en sectoren zijn genuanceerder geworden. Een gunstige cocktail voor meer risicobereidheid.

Dankzij de vaccinatiecampagnes en een verbetering van de conjunctuur zouden cyclische waarden van goede kwaliteit zich moeten kunnen herstellen en zou het extreem grote waarderingsverschil ten opzichte van groeiwaarden kleiner moeten worden.

Na het door indexen gedomineerde jaar 2019 en het door sectoren beheerste jaar 2020 zou 2021 het jaar kunnen worden waarin de waarderingen weer een soort evenwicht bereiken, een jaar waarin de kwaliteit van elk bedrijf een grotere rol gaat spelen en bepalender wordt voor de prestaties op de beurs.

1 L’Anomalie, Hervé Le Tellier, 2020
2 https://unctad.org/news/covid-19-drives-large-international-trade-declines-2020