Duizelingwekkend

Kan een machine een menselijk gesprek imiteren? Ons tijdperk staat op het punt om die vraag van Alan Turing, zestig jaar geleden grondlegger van de informatica1, positief te beantwoorden.

Artificiële intelligentie (AI) begint nog maar net door te dringen in ons leven en zal ingrijpende veranderingen met zich meebrengen. 2017 vormt een keerpunt en zal de geschiedenis ingaan als het ‘jaar nul’ voor AI. De omwenteling die op ons afkomt is groter dan de mens ooit heeft meegemaakt en overschaduwt wat Gutenberg (in de 15e eeuw) of de stoommachine (op het einde van de 18e eeuw) teweegbrachten. Een nieuwe woordenschat – machine learning, deep learning, big data, hyperscaling enz. – duikt op in onze dagelijkse gesprekken en wat gisteren sciencefiction leek, wordt morgen werkelijkheid.

Er voltrekt zich een revolutie die in de hand wordt gewerkt door een gunstige samenloop van omstandigheden.

Om te beginnen zijn er gegevens, een belangrijke grondstof waar we gigantische hoeveelheden van produceren. In een onderzoek uit 2016 schat IBM dat 90% van alle gegevens die de mensheid ooit heeft aangemaakt, de afgelopen twee jaar is ontstaan.

Tweede aanjager van deze revolutie: data centers, die als ware proeftuinen voor AI-algoritmen fungeren. Die enorme opslagplaatsen waar AMAZON, MICROSOFT en ALIBABA onze gegevens bewaren, stellen bedrijven een duizelingwekkende rekenkracht ter beschikking die het mogelijk maakt om razendsnel toepassingen van AI te ontwikkelen. De derde factor die AI een hoge vlucht doet nemen, tot slot, zijn GPU’s of graphics processing units. Daarmee kunnen algoritmen worden verbeterd voordat ze in de echte wereld worden toegepast.

De onstuitbare technologische innovatie opent een wereld van nieuwe mogelijkheden, met oneindig veel toepassingen. Zo zal de zelfrijdende wagen een revolutie in de transportsector veroorzaken. Zowel de internetreuzen (GOOGLE, APPLE, BAIDU) als start-ups (UBER, DRIVE.AI) en uiteraard de autobouwers (TESLA, BMW, NISSAN) investeren er massaal in. WAYMO, een dochteronderneming van GOOGLE, biedt al gratis zelfrijdende taxi’s aan in Phoenix, Arizona. Naast deze toepassingen die ons meer comfort bieden, is er ook in andere domeinen enorm veel vooruitgang geboekt, met name in de geneeskunde. WATSON, bijvoorbeeld, een systeem van IBM, slaagt er veel beter dan de beste oncologen in om bepaalde vormen van kanker op te sporen2.

Op korte of middellange termijn krijgen alle geledingen van de economie ermee te maken, ook de financiële sector. Het Chinese PING AN, de op een na grootste verzekeraar ter wereld, optimaliseert vandaag al de prijs van zijn verzekeringsproducten en de tijd die nodig is om krediet te verlenen dankzij de gegevens die het bedrijf bezit over bijna … 900 miljoen gebruikers. Ook wij van La Financière de l’Echiquier blijven niet achter en gebruiken tools op basis van machine learning om onze onderzoeksresultaten te verfijnen en beleggingsuniversa van vele duizenden effecten te filteren.

Of het nu het jaar nul is voor AI of niet, een ding is zeker: kinderen die geboren worden in 2017, zullen niet meer leren autorijden en geen computer meer kopen (alles zal in de cloud gebeuren). Ze doen er ook verstandig aan een programmeertaal te leren in plaats van een vreemde taal, want realtime vertaling wordt werkelijkheid in 2018. Laten we die omwentelingen met vertrouwen tegemoet zien, ook al zal de innovatie de rol van het individu ingrijpend veranderen. We weten nu al aan wiens kant we zullen staan en twijfelen er niet aan dat de mens deze nieuwe tools zal gebruiken om zijn lot in eigen hand te nemen.

Didier Le Menestrel

1  Auteur van de Turing-test om te bepalen of een computer in staat is om het menselijke denken na te bootsen.
2  IBM, American Society of Clinical Oncology meeting, juni 2017.